مقایسه تاثیر نانوسید و قارچ کش روی عوامل بیولوژیکی تریکودرما به منظور مبارزه تلفیقی علیه بیماری پوسیدگی سفید ساقه کلزا sclerotinia sclerotiorum در شرایط گلخانه

بیماری پوسیدگی اسکلروتینیایی ساقه با عامل sclerotinia sclerotiorum یکی از مخرب ترین بیماری های کلزا در بسیاری از نقاط دنیا و مناطق شمالی ایران محسوب می شود. این تحقیق در راستای بررسی توان سازگاری قارچ آنتاگونیست تریکودرما به نانوسید و قارچ کش روال تی اس به منظور مبارزه تلفیقی علیه قارچ عامل پوسیدگی سفید ساقه کلزا در شرایط گلخانه انجام گرفت. در بررسی های آزمایشگاهی از 3 جدایه از trichoderma harzianum (1211، 21t، 1t)، 1 جدایه t. virens (6011)، 1 جدایه t. atroviride (6022) و 1 جدایه (2iso) t. koningii و 3 جدایه عامل بیمارگر s. sclerotiorum (ss1, ss2, ss3) و تلفیق این عوامل بیوکنترل با شش سطح از نانوسید (0، 10، 30، 60، 100 و 130 پی پی ام) در قالب طرح فاکتوریل کاملاً تصادفی با 4 تکرار و 108 تیمار استفاده شد. نتایج نشان داد که نانوسید عامل بازدارندگی از رشد هر دو قارچ عامل بیمارگر و تریکودرما است. در این میان جدایه های (2iso) t. koningii ، (1211) t. harzianum و (6022)t. atroviridae بیشترین قدرت ساپروفیتی و رشد روی ریسه های قارچ اسکلروتینیا را در محیط کشت از خود نشان دادند. در میان گونه های تریکودرما جدایه (2iso)t. koningii بیشترین مقاومت را در شرایط محیط کشت حاوی نانوسید نشان داد به طوری که در دز 10پی پی ام هیچ بازدارندگی رشدی مشاهده نشد. سطوح 10 و 30 پی پی ام نانوسید که قارچ تریکودرما توانایی ساپروفیته و کلنیزه کردن ریسه های قارچ اسکلروتینیا را داشت به منظور بررسی های گلخانه ای انتخاب شد. به منظور بررسی توان سازگاری قارچ تریکودرما ((2iso)t. koningii ، (1211)t. harzianum و (6022) t. atroviridae ) به نانوسید (10 و 30 پی پی ام) و قارچ کش روال تی اس (2 و 5 پی پی ام) در در دو مرحله (پوشش سطحی بذر با سوسپانسیون قارچ تریکودرما) و (کاربرد قارچ تریکودرما به صورت مخلوط با خاک) در شرایط گلخانه در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش گلخانه ای مرحله اول (پوشش سطحی بذر با سوسپانسیون قارچ تریکودرما ) بیشترین میزان وزن تر گیاه مربوط به تیمار (1211) t. harzianum (شاهد)، بیشترین وزن خشک متعلق به (6022) t. atroviridae + 30 پی پی ام نانوسید و بیشترین ارتفاع گیاه نیز مربوط به تیمار (2iso)t. koningii (شاهد) بود. تاثیر این تیمارها در وزن خشک، وزن تر و ارتفاع گیاه دارای اختلاف معنی دار در سطح 1 درصد بودند. آزمایش های گلخانه ای مرحله دوم که کاربرد قارچ تریکودرما به صورت مخلوط با خاک بود نشان داد که بیشترین وزن تر و خشک گیاه مربوط به تیمار (1211) t. harzianum + 30 پی پی ام نانوسید و بیشترین ارتفاع گیاه نیز مربوط به تیمار (1211) t. harzianum + 2 پی پی ام رورال تی اس بود. در این مرحله نیز تاثیر این تیمارها در وزن خشک و وزن تر دارای اختلاف معنی دار در سطح 1 درصد بود و در ارتفاع گیاه تفاوت معنی دار نبود. در کل تیمارهایی که در آن بذر فقط آغشته به تریکودرما بودند، نسبت به تیمارهایی علاوه بر تریکودرما با قارچ کش و یا نانوسید نیز پوشش سطحی داده شدند ، کنترل بهتری از بیماری را نشان دادند.